چالشهای گردشگری مازندران و رامسر
خبرگزاری فارس: بررسیها نشان میدهد که فراهم نبودن زیرساختها، بالا بودن قیمت و تعرفه خدمات، نبود برنامه و نداشتن طرح جامع از جمله مهمترین چالشهایی است که صنعت گردشگری مازندران را تهدید میکند.
به گزارش خبرگزاری فارس از شهرستان ساری، بیتردید باید گفت یکی از ظرفیتهای مهم استان مازندران در رسیدن به اهداف توسعه، قابلیتهای بالقوه عرصه گردشگری است. ظرفیتهایی که اگر در فرآیندی علمی نیازسنجی شود و برنامهای مدون برای ایجاد تحولات بنیادین در این عرصه تدوین شود بیگمان رویای توسعه در این گستره مستعد با زحمت و هزینه کمتری قابل حصول خواهد بود.
به اعتقاد کارشناسان اگر برنامهای منسجم برای استفاده بهینه از ظرفیتهای گردشگری استان ارائه نشود دیر یا زود فرصتهای موجود عملاً به تهدید تبدبل شده و بخشی از نیروی انسانی و هزینه و اعتبار محدود استان باید مصروف مقابله با عوارض ناگواری شود که نتیجه مستقیم تصمیمسازیهای غیربهینه و روزمرگی مدیران مربوطه است.
مازندران و جاذبههای بینظیر گردشگری
مازندران با توجه به دارا بودن حدود 3 هزار جاذبه گردشگری طبیعی و فرهنگی از استانهای برتر در جذب گردشگر است به طوری که سالانه 15 میلیون گردشگر داخلی و 250 هزار خارجی به دیدن این استان میآیند. موقعیت طبیعی و جغرافیایی استان به گونهای است که جاذبههای گردشگری در سراسر آن یعنی از غرب در رامسر تا شرق در گلوگاه وجود دارد و گردشگران میتوانند در تمامی شهرها و حتی روستاها، مکانی را برای استفاده از مواهب طبیعی پیدا و از آن استفاده کنند.
338 کیلومتر نوار ساحلی دریای خزر، دامنههای جنگلی و کوهستانی، رودخانههای پرآب، چشمههای آب معدنی متعدد، آبشارها، غارها و بیش از 800 اثر تاریخی و فرهنگی ثبت شده از جمله ظرفیتهای مهم در زمینه گردشگری است.
مناطق دوهزار و سههزار در غرب مازندران با بهرهمندی از مواهب طبیعی کوه، جنگل و رودخانه، فضایی دلنشین برای گذران ایام فراغت مردم است که به مهمانی طبیعت میآیند و مزارع شالیکاری با نمای پلکانی نیز در غرب استان بر جذابیت این منطقه افزوده است.
منطقه عسلمحله و قله سیالان با ارتفاعی بیش از 4 هزار متر، منطقه چالدره با وسعت 110 هکتار، امامزاده سید قاسم، قبرستان زردشتیان، آبگرم فلک ده، قلعه قدیمی و باستانی سیاه کوه، غار قلعه بندر و کوه شیرچال، هتل قدیم رامسر، بوستان جنگلی صفارود، دریاچه ولشت، دهستان جواهرده، قله مارکوه، تله کابین رامسر و نمک آبرود، جنگل دالخانی، پارک جنگلی سی سنگان و نور در کنار سواحل زیبایی دریای مازندران از مناطقی است که سالانه پذیرای میلیونها گردشگر است.
همچنین موزه تماشاگه خزر رامسر، مجموعه فرهنگی کندلوس نوشهر، موزه تاریخ طبیعی خشکهداران در مسیر اصلی جاده تنکابن به چالوس و کاخ رامسر از مهمترین آثار فرهنگی غرب استان مازندران است که مشتاقان بسیاری دارد.
جاذبههایی همچون شبه جزیره و پناهگاه حیات وحش میانکاله، سمسکنده و دشت ناز، غار هوتو، آبشارهای زنگت، سنگ نو، اسبه او، چشمههای آب معدنی قرمرض نکا، کوسان، پاسند، ساحل خزرآباد، پارک جنگلی شهید زارع و سد سلیمان تنگه نیز از مظاهر طبیعی شرق استان است.
همچنین امامزاده عباس، خانه کلبادی، گورستان سفید چاه، کاخ صفی آباد، عمارت و باغ صفوی بهشهر از مهمترین آثار فرهنگی این خطه از استان به شمار میرود. در مناطق مرکزی استان نیز قلعه شاهاندشت، حمام اشرف آمل، پل دوازده پله، چشمههای آب گرم استراباکو و آب اسک، آبشار آب پری، پل محمدحسن خان، بقعه سلطان محمد طاهر و دهها اثر تاریخی و طبیعی دیگر از مهمترین جاذبههای فرهنگی گردشگری در مازندران به شمار میرود.
از دیگر قابلیتهای مازندران میتوان علاوه بر این اتصال این استان به پایتخت کشور از سه محور کندوان، هراز و سوادکوه به وجود سه فرودگاه و چهار بندر فعال نام برد.
کارشناسان معتقدند با ورود هر گردشگر به منطقه برای شش نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم اشتغال پایدار ایجاد و حدود 50 تا 80 هزار تومان سقف هزینه هر گردشگر در منطقه است، بنابراین با احتساب 15 میلیون گردشگری که سالانه وارد مازندران میشوند، مبلغی حدود 1000 میلیارد تومان نصیب استان میشود که این مبلغ سهم عمدهای در توسعه آن دارد.
از ساختمان ویکتور هوگو تا خانه نیما
بر همین اساس باید گفت در حالیکه در کشور فرانسه با تعمیر و بهسازی ساختمان محل زندگی ویکتورهوگو نویسنده سرشناس این کشور درآمد هنگفتی از رهگذر بازدید گردشگران کسب میشود، در استان مازندران شمار زیادی از مواریث تاریخی و فرهنگی نظیر خانه نیما که یادمان نیاکان هنرمند و متمدن ماست، از ورای بیبرنامگی و روزمرگی مسئولان بخش گردشگری و میراث فرهنگی به بیغوله و خرابه تبدیل و برخی نیز نظیر برج لاجیم به محلی برای نگهداری احشام درآمدهاند. روند تاسفانگیزی که در بیشتر یادمانهای تاریخی استان به وضوح قابل مشاهده است.
چالشهای گردشگری در مازندران
به باور شماری از صاحبنظران و فعالان عرصه گردشگری، تجدیدنظر در مدلهای بهرهوری از قابلیتهای بخش گردشگری استان به منظور نیل به اهداف قابل تحقق در این بخش ضروری است. با این وجود بررسی سیر ناموزون توسعه گردشگری در مازندران نشان میدهد که فراهم نبودن زیرساختها، بالابودن قیمت و تعرفه خدمات، نبود برنامه و نداشتن طرح جامع و همچنین عدم تبلیغات موثر در زمینه جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی از جمله مهمترین چالشهایی است که صنعت گردشگری استان را تهدید میکند. این تهدیدها در حالی است که مازندران با داشتن جاذبهها و مناطق گردشگری منحصربهفرد، سالانه بیش از 15میلیون گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب میکند.
نگاهی به سیمای صنعت گردشگری در مازندران بهوضوح نشان میدهد که در حالیکه در طول سالهای اخیر درصد بالایی از اراضی مرغوب کشاورزی استان بهدلیل نابسامانی در سیاستهای حمایتی و هرج و مرجی که در نظام قیمتگذاری و واردات انواع تولیدات زراعی و همچنین به بهانه گردشگری از چرخه تولید بازماندهاند، مفهوم توسعه گردشگری نیز در این استان تنها در اقداماتی غیربهینه نظیر ساخت و سازهای غیرمجاز و دستاندازیهای مکرر به اراضی متعلق به منابع طبیعی، واسطهگری و دلالبازی بهویژه در تغییر کاربری اراضی و خرید و فروش زمین و ویلا خلاصه شده است. فرآیندی که به مثابه تهدیدی مصیبت بار، بخش گردشگری و محیط زیست مازندران را به چالش کشانده است.
طرح چند سوال
چه برنامهای برای استفاده بهینه از قابلیتهای بیبدیل و سودآور بخش گردشگری استان تدوین شده است؟
مهمترین راهکار برای بهرهوری مناسب از ظرفیتهای این بخش کدام است؟
چرا اغلب مناطقی که بهعنوان نمونه گردشگری در قالب پروژههای سفر ریاست جمهوری مصوب شدهاند به فراموشی سپرده شدهاند؟
برای ارتقای فرهنگ گردشگری و آموزش تعامل شهروندان با گردشگران چه برنامهای تدوین شده است؟
چرا با وجود تأثیر منفی معضل عدم امحای بهداشتی زباله بر فرآیند جلب و جذب گردشگر تاکنون اقدام مؤثری در این راستا انجام نشده است؟
برنامه راهبردی توسعه صنعت گردشگری در استان چیست و آیا ضرورتها، الزامات و محدودیتهای این صنعت در قالب تحلیلی سیستمی آنالیز شده است؟
برای جلب و جذب گردشگران خارجی که بر اساس تمامی نظرسنجیها مشتاق حضور در مازندران و استفاده از چشم اندازهای بینظیر این استان هستند، چه اقدام مؤثری در دستور کار قرار دارد؟
و اگر این ظرفیتهای اقتصادی در اختیار و مدیریت سایر استانها بود اینگونه مورد بهرهبرداری قرار میگرفت؟
گردشگری پایه توسعه مازندران
معاون عمرانی استاندار مازندران با اشاره به افزایش ورود گردشگران کشورهای حوزه خلیج فارس به مازندران گفت: باید به تناسب نیازهای گردشگران، زیرساختهای گردشگری ایجاد شده و توسعه یابد.
وی بیان داشت: ایران کشوری امن، توسعهپذیر در گردشگری و مهیاست.
سید عیسی هاشمی با تاکید بر این نکته که تعالی انسان در استفاده مطلوب از امکانات است، بیان داشت: برای افزایش ورود گردشگر و مسافران فصلی به کشور و مازندران باید امکانات متناسب با استانداردهای جهانی تعریف و تجهیز شود.
معاون عمرانی استاندار مازندران با اشاره به ورود میلیونی گردشگری در نوروز امسال در مازندران گفت: عموم مردم کشورمان به این نتیجه رسیدند که مازندران میتواند نیازهای اولیه گردشگری را برطرف کند.
هاشمی نقش رسانهها را در توسعه گردشگری موثر دانست و خاطرنشان کرد: صنعت گردشگری باید پایه توسعه مازندران شود.
وی با تاکید بر ضرورت ارائه تعریفی درست و هدفمند از اقتصاد گردشگری و گردشگری اقتصادی بیان داشت: گردشگری اقتصادی و جایگاه آن در این صنعت بایددر پرتو مطالعات دقیق مشخص شود.
هاشمی با تاکید بر اینکه در طول سال، مازندران میتواند میزبان 25 میلیون گردشگر باشد، اظهار داشت: مکانهای سرمایهگذاری بر اساس نیازهای زیرساختی باید مشخص شد.
وی میزان درآمد ورود گردشگر در نوروز مازندران را 500 میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: این میزان درآمد دو برابر اعتبار تملک دارایی استان مازندران است.
زیرساختهایی زیر استاندارد
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران نیز گفت: از سال 1383 با ادغام سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شاهد فعالیتهای زیرساختی در عرصه جذب گردشگر و صنعت توریسم در کشور بودیم ولی با توجه به زیرساختهای صورت گرفته همچنان به عنوان یک سازمان آماتور در حال فعالیت هستیم.
سیف الهک فرزانه افزود: برعکس ظرفیتهای موجود در کشور که ظرفیتهای جهانی در عرصه جاذبههای گردشگری و صنعت توریسم هستند از نظر زیرساختها دارای زیرساختهای منطقهای هستیم.
وی به تنوع اقلیمی موجود در استان مازندران اشاره کرد گفت: با توجه به استقبال گردشگران داخلی از استان مازندران زیرساختهای در این استان زیر استاندارد است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران با اشاره به کشورهای اکراین و لهستان ادامه داد: کشورهای اکراین و لهستان کشورهای دارای قدمت طولانی هستند ولی به عنوان مقصد سفر برای مردم دنیا دارای اهمیت ویژهای نیستند ولی شاهد هستیم که برگزاری یک مسابقه ورزشی، گردشگری ورزشی را به عنوان یکی از ظرفیتها، این دو کشور را به مردم دنیا آشنا ساخت.
وی درباره طرحهای گردشگری و صنعت توریسم در استان گفت: در حال حاضر یک هزار و 500 میلیارد تومان پکیج سرمایهگذاری در راستای توسعه و ایجاد تأسیسات گردشگری در استان آماده شده که درصورت راهاندازی این پکیجها شاهد ایجاد اشتغال بسیار بالایی در سطح استان خواهیم بود که این پکیجها در بروکراسی اداری بانکها معلق مانده است.
فرزانه به حضور 16.5 میلیون مسافر در ایام تعطیلات نوروز و حضور 22 میلیون مسافر در ایام تابستان اشاره کرد و گفت: اگر با این تراکم و حضور گردشگر داخلی استان مازندران در عرصه توریسم و گردشگری دارای توجیه اقتصادی برای بازگشت سرمایه نیست به جرأت باید گفت که هیچ جای ایران نیز این امکان را ندارد.
وی ادامه داد: برای رشد و توسعه این صنعت در استان باید شاهد تعامل بیش از پیش بین دستگاههای اجرایی استان و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باشیم تا بتوانیم ظرفیتهای بالقوه موجود در استان را در عرصههای مختلف این صنعت شکوفا کنیم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران به لغو روادید 60 کشور توسط دولت اشاره کرد و افزود: براساس مصوبه دولت در راستای جذب بیش از پیش گردشگر و رونق صنعت توریسم در کشور شاهد لغو روادید 60 کشور برای حضور در ایران بودیم ولی به علت نداشتن پروازهای مستقیم خارجی به مازندران نمیتوانیم شاهد حضور گردشگران خارجی به استان باشیم.
وی با بیان وجود 340 کیلومتر مرز دریایی در استان اظهار داشت: با توجه به عدم وجود مرز خشکی در استان و همچنین کشتیهای دریایی مسافربری، نمیتوانیم شاهد حضور مسافران خارجی از طریق دریا به استان باشیم چراکه تمامی کشتیهایی که در دریای خزر در حال فعالیت هستند کشتیهای تجاری هستند.
فرزانه با بیان این مطلب که باید تحریم نفت را باور کنیم و اینکه خیلی از کشورها و انقلابهای دنیا با تحریم مواجه شدند گفت: برخلاف خیلی از کشورها، کشور ایران، دارای منابع هنگفتی در زمینههای اقتصادی است و به اعتقاد من تنها صنعتی که میتواند جایگزین صنعت آلاینده نفت شود، صنعت بیآلاینده گردشگری است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به زیرساختهای نامناسب جذب گردشگر و صنعت توریسم پرداخت و گفت: نمیتوان با داشتن جادههای نامناسب، ترافیک شدید و عدم وجود شاهراههای ارتباطی شعار جذب گردشگر را سرلوحه کار قرار دارد چرا که ما با شرایط موجود نمیتوانیم جوابگوی گردشگران داخلی باشیم زیرا بسترهای زیرساختی ما از استاندارد هم پایینتر است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ادامه داد: هدف سازمان، ایجاد اشتغال و درآمدزایی و جلوگیری از خروج ارز است.
وی درباره تخریب بافتهای تاریخی موجود در شهرهای استان ابراز داشت: بافتهای تاریخی به بهانه بافتهای فرسوده با مصوبه از کمیسیون ماده 5 تخریب میشود و برای بازسازی وام کم بهره به آنها تعلق میگیرد، ما به عنوان سازمان میراث باید میراثدار این بافتها باشیم ولی به عنوان یکی از اعضای کمیسیون نمیتوان کاری از پیش برد و در این خصوص باید هشدار جدی داد و از دانشگاهیان (اعضای هیئت علمی و دانشجویان) خواست تا در این زمینه به صورت علمی فعالیت کنند.
فرزانه به ثبت ملی قله دماوند به اشاره کرد و گفت: به خاطر وجود معادن متعدد در بسترهای منتهی به قله نمیتوان اقدام در راستای ثبت جهانی آن انجام داد.
وی در پایان از چشمه سورت در کیاسر ساری به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری طبیعی یاد کرد و یادآور شد: این چشمه میتواند به عنوان یکی از جاذبههای طبیعی مطرح در دنیا باعث حضور گردشگران زیادی به استان شود که در این خصوص هیچ اختیاری متوجه سازمان نیست و براساس برورکراسیهای موجود و ضوابط اداری در اختیار نهادهای دولتی دیگر میباشد.
به هر تقدیر همانگونه که در این گزارش مورد بررسی گرفت بخش گردشگری بهعنوان یکی از بخشهای مهم اقتصاد مازندران به تبع چالشهای ساختاری موجود دراقتصاد کشور از مشکلات عدیدهای رنج میبرد که ساماندهی و پویاسازی آن مستلزم برنامههایی مدون و سنجیده و البته اعتباراتی ویژه است.
====================
گزارش از کورروش غفاری چراتی
انتهای پیام/ب10/گ1003